Poniżej najdziecie Państwo informacje, które mogą pomóc zrozumieć, czym są zaburzenia ze spektrum autyzmu. Osoby z tym zaburzeniem są obecne wśród nas, coraz częściej mamy okazję, aby ich poznać.

SYMPTOMY AUTYZMU

niedostateczny rozwój relacji rówieśniczych,

brak lub niekonsekwentna reakcja na wydawane polecenia, na własne imię

niedostateczne wykorzystanie komunikacji niewerbalnej

nieadekwatna reakcja emocjonalna

osłabiona tendencja do komunikowania się

ograniczona umiejętność zabawy naśladującej role społeczne

zabawa w samotności

mała spontaniczność

wyizolowanie i nieadekwatne do wieku zainteresowania

sztywne przywiązanie do schematów i czynności rutynowych

niechęć do zmian

Zaburzenia spektrum autyzmu są zespołem zaburzeń, które utrudniają dzieciom nawiązywanie relacji społecznych. Nie rozumieją one ogólnie przyjętych norm społecznych, na przykład nie nawiązują kontaktu wzrokowego z rozmówcą, nie posiadają umiejętności używania prostych zwrotów do wyrażania swoich emocji. Dzieci z autyzmem nie podchodzą do innych spontanicznie, nie naśladują innych, rzadziej reagują na emocje, mają problemy z komunikacją niewerbalną.

Często są one odbierane przez społeczeństwo jako dziwne, zamknięte w sobie, wycofane.

Część osób z autyzmem nie rozwija wystarczająco naturalnej mowy, aby zaspokoić codzienne potrzeby komunikacyjne. Dzieci z autyzmem rzadziej zgłaszają prośby lub dzielą się doświadczeniami i częściej po prostu powtarzają słowa innych osób (echolalia).

Trudności w komunikacji wiążą się również w dużym stopniu z trudnościami w rozumieniu samego kontekstu społecznego. Dzieci w spektrum nie wiedzą kiedy ich rozmówca żartuje, a kiedy mówi poważnie. Często nie potrafią rozpoznać ironii, przez co wszystko traktują dosłownie, niekiedy może to nawet prowadzić do konfliktów. Problem w podtrzymywaniu konwersacji wiąże się również z wieloma nadwrażliwościami sensorycznymi, jak na przykład nadwrażliwość na dźwięk, która to może powodować, że dziecko z ASD nie jest w stanie skupić się na rozmowie, bo rozpraszają je jakieś dźwięki.

Zgodnie z najnowszymi badaniami, (za https://www.umcs.pl/pl/aktualnosci,4622,swiatowy-dzien-swiadomosci-autyzmu-komentarz-ekspertki,130095.chtm) osoby ze spektrum autyzmu – jeśli tylko znajdą przyjazne środowisko – pracują około 30% razy efektywniej niż osoby neurotypowe (*badania autralijskie w sektorze bankowym). Jest to niezwykle ważna informacja, bowiem w Polsce najczęściej kapitał ekonomiczny osób w spektrum autyzmu jest niski. Standardowo są one wykluczone z rynku pracy. Osoby z autyzmem są pod względem ekonomicznym najczęściej zależne od swoich rodzin.

nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn

Co dalej z emocjami? Jak pomagać dzieciom, aby radziły sobie z nimi?

Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, jak ważne funkcje pełnią emocje w naszym życiu.

Mogą być trudne, nieprzyjemne, ale każda emocja jest nam potrzebna, każda o czymś nas informuje. Wpływają na nasze myśli i zachowania ale też odwrotnie. Nieradzenie sobie z emocjami często wywołuje pojawienie się myśli potęgujących cierpienie – są to myśli uogólnione, odnoszące się do nas samych, na nasz temat, np. jestem do niczego, nigdy nic mi się nie udaje, nie dam rady, nikt mnie nie kocha itp. Pojawiają się w sposób niekontrolowany w związku z tym, co w danym momencie o sobie pomyślimy. Wpływają niekorzystnie na nasze zachowanie, utrudniają radzenie sobie z trudnościami, powodują, że rezygnujemy z wielu aktywności, nie wierząc, że damy radę.

Nie ma złych emocji! Pierwszym krokiem do panowania nad swoimi emocjami jest umiejętność ich rozpoznawania i nazywania.

W nabyciu tych umiejętności pomocną może być tzw. metoda sześciu kroków.

I krok- co się stało?

Opisujemy, pomagamy dziecku opisać sytuację, która doprowadziła do pojawienia się emocji; np. co się wydarzyło, zadziało, jaka sytuacja miała miejsce, że się zdenerwowałem?

II krok- jak doszło do takiej sytuacji, jak myślisz, z jakiego powodu?

Próbujemy określić ewentualne przyczyny zaistniałej sytuacji. Ten krok często nie jest dla dzieci prosty, ale postawienie takich pytań sprawia, że mogą zatrzymać myśli, zastanowić się, poczuć, co się wydarzyło.

III krok – jak się poczułeś (emocjonalnie, fizyczne) w związku z tą sytuacją?

Identyfikujemy emocje wraz z towarzyszącymi im reakcjami ciała (np.było mi gorąco, bolała głowa, drżały ręce itp.) Dzieci mogą nie umieć nazwać emocji, ale potrafią powiedzieć, co czuły, co działo się w ich ciele.

IV krok- co chciałeś wtedy zrobić (pod wpływem uczuć)?

Określenie impulsów pojawiających się razem z emocją. W tym kroku dziecko może powiedzieć wszystko, co poczuło, a my tego nie oceniamy, nie komentujemy.

V krok- co zrobiłeś? Co powiedziałeś?

Tu następuje opisanie zachowania, podjętych działań.

VI krok- jakie poniosłeś konsekwencje (w znaczeniu- jak się z tym czułeś?, co to dla Ciebie znaczyło?, jak na Ciebie wpłynęło?)

Nie interesuje nas ewentualna kara, czy też, co w związku z zachowaniem dziecka zrobili inni.

Pamiętajmy: nie ma złych emocji. Weźmy pod uwagę złość- jest ona po prostu trudna; możemy się złościć, ale trzeba umieć odpowiednio ją wyrażać, tj. nie krzywdząc innych.

__________________________________________________

Porady Pani Psycholog

Światowy Dzień Świadomości Autoagresji

Autoagresja jest powszechnym zjawiskiem wśród młodzieży. To każde dobrowolne, intencjonalne i podejmowane mniej lub bardziej świadomie zachowanie, które stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia.

Zachowanie to najczęściej służy regulowaniu emocji. Młode osoby korzystają z niego, ponieważ jest to jedyny dostępny im sposób radzenia sobie z napięciem. Najczęściej motywami osób dokonujących samookaleczeń są: dążenie do rozładowania napięcia oraz radzenie sobie z silnymi i/lub trudnymi emocjami, pokonywanie napięcia wewnętrznego, radzenie sobie ze złością skierowaną na siebie oraz na innych, ale również dostarczanie sobie intensywnych bodźców i pokonywanie nudy, komunikowanie innym swojego cierpienia, próba zaimponowania otoczeniu a także ciekawość.

Okaleczanie się jest zachowaniem szkodliwym, ale nie musi wiązać się z ryzykiem samobójstwa. Aby zaprzestać samouszkodzeń, nastolatek musi poznać strategie zastępcze, np. mówienie o swoich emocjach, próba modyfikacji negatywnych myśli lub tolerowanie swoich emocji. Trzeba próbować zrozumieć, dlaczego nastolatek dokonuje samouszkodzeń. Groźby czy kary nie spowodują, że przestanie to robić,  raczej będzie ukrywać swoje zachowanie. W rozmowie z nastolatkiem o okaleczaniu się, należy panować nad swoimi emocjami. Samookaleczanie wiąże się zwykle z dużym napięciem i dodatkowe emocje nie poprawią sytuacji. Dorosły, chcąc pomóc, powinien starać się zrozumieć, dlaczego nastolatek dokonuje samouszkodzeń, co mu to daje, jakie ma z tego korzyści. Chcąc pomóc dziecku warto rozważyć wizytę u psychologa lub lekarza psychiatry.

Źródło: Łukasz Barwiński, Kiedy ból koi cierpienie – psychologiczne funkcje zachowań autoagresywnych

————————————————————————————————————–

Korzystanie z mediów elektronicznych przez dzieci i młodzież.

Co mogą zrobić rodzice, opiekunowie, aby było bezpieczne?

• Ustalić z dzieckiem zasady korzystania z mediów elektronicznych w domu i poza nim.
• Sprawdzać zachowanie dziecka w Internecie- z czego korzysta, czy przestrzega ustalonych zasad.
• Wyciągać konsekwencje w przypadku złamania zasad – nie muszą one być surowe czy długotrwałe, ważne, aby dziecko wiedziało, że zasad trzeba przestrzegać.
• Rozmawiać z dzieckiem, w jaki sposób należy korzystać z zasobów Internetu, jakie zagrożenia mogą je spotkać i jak wtedy reagować.
• Zadbać, aby korzystanie z mediów elektronicznych nie było głównym sposobem spędzania czasu przez dziecko, aby rozwijało swoje zainteresowania i było aktywne fizycznie.
• Korzystać z programów ochrony rodzicielskiej, np.:

– BENIAMIN występuje w wersji na komputer i telefon. Blokuje dostęp do stron, zgodnie z ustawieniami ustalonymi przez osobę nadzorującą komputer oraz ogranicza dostęp do wybranych funkcjonalności (np. komunikatory, listy dyskusyjne, ściąganie plików z sieci, zarządzanie dostępem do serwisów wideo i społecznościowych). https://beniamin.pl

– CHILD CONTROL sprawdza i rejestruje sposób korzystania z komputera, pozwala zarządzać czasem, w którym jest on używany, blokuje wskazane strony i programy. Program pozwala kontrolować dostęp do komputera. Child Control posiada także takie opcje jak wyłączanie komputera o określonym czasie, ustalanie, jak często mają być sprawdzane strony www czy też ustalanie tygodniowego limitu na używanie aplikacji. www.salfeld.com

– OPIEKUN DZIECKA W INTERNECIE blokuje dostęp do stron www zawierających pornografię, przemoc, propagujących narkotyki oraz działalność sekt. Można blokować także dodatkowe strony. Opiekun Dziecka w Internecie zapisuje strony otwierane przez dziecko, a także kontroluje czas korzystania z Internetu. www.opiekun.pl

• Korzystać z systemu PEGI – to ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier (Pan-European Game Information), odnoszący się do wieku graczy, który informuje o charakterze treści gier, aplikacji (nie jest to informacja o wymaganych umiejętnościach).

I tak np. oznaczenie „16” informuje, że jest to gra odpowiednia dla osób powyżej 16. roku życia.

Na podstawie:

Krzyżak-Szymańska E. (2018). Uzależnienia technologiczne wśród dzieci i młodzieży.

Pyżalski J. i wsp. (2019), Polskie badania EU Kids online 2018,

Grabowska M., Gwiazda M. (2018), Młodzież 2018

Drodzy rodzice,

prawie każdy z nas miał kiedyś do czynienia z wyśmiewaniem, z ludźmi mówiącymi o nas złe rzeczy, a nawet z sytuacjami, kiedy próbowano nas uderzyć. Trudno czuć się dobrze, gdy ktoś nas ośmiesza lub zastrasza.

Dziecko może myśleć, że na to zasługuje, że inni mają go za słabeusza, może obawiać się, że zostanie wyśmiane i odrzucone, jeśli komuś o tym powie. Może obawiać się ataku fizycznego. Cierpienie może być trudne do zniesienia, ale milczy, bo nie chce jeszcze bardziej narazić się dręczycielowi. Czuje się osamotnione i nie wie, dokąd zwrócić się po pomoc.

Potrzebuje podpowiedzi, co robić. Potrzebuje wsparcia, aby nie zniechęcać się, jeśli wysiłki nie przyniosą rezultatu już za pierwszym razem, aby pamiętać, że większość rzeczy nie ulega zmianie w ciągu jednej nocy, ale jeśli będzie wytrwałe – zmiany nastąpią na pewno!

Pomocne mogą być bajki terapeutyczne.

„Bajki to najbliższe dziecku utwory, w których świat realny miesza się z fantastycznym i razem tworzą zrozumiałą rzeczywistość. Dziecko zapoznaje się w nich z sytuacjami wzbudzającymi niepokój oraz znajduje cudowne rozwiązanie problemów. W świecie bajek można poznać przyjaciół, przeżyć wspaniałe przygody, a przede wszystkim pozbyć się lęku”. (Maria Molicka, Bajki terapeutyczne)

Zachęcam serdecznie do korzystania z bajek w wydaniu książkowym wspomnianej M.Molickiej lub korzystania z zasobów dostępnych w internecie. Polecam stronę Pawła Księżyka

https://bajki-zasypianki.pl/bajki-terapeutyczne/,

na której znajdziecie Państwo nie tylko bajki terapeutyczne.